Best gelezen berichten

Laat jij de ander het zelf oplossen? Mentor of Coach?

Wat wil je écht doen?
Bij het verzorgen van coachtrainingen, kom ik regelmatig het volgende leerdoel tegen: "ik wil de ander zelf de oplossing laten bedenken." om even later verder te gaan met iets in de zin van: "ik wil minder ongeduldig zijn, minder sturend, of minder adviseren". Die twee samen roept de vraag wat de persoon nu écht wil. Niet zelden blijkt de wens eigenlijk te zijn: ik wil dat de ander zelf de goede oplossing bedenkt. En ik weet wat die goede oplossing is. Dus eigenlijk: ik wil dat die ander mijn oplossing zelf bedenkt. 

Mentoring of coaching?
Met een ander zelf jouw oplossing laten bedenken is niets mis, want we kunnen allemaal profiteren van andermans ervaring. Maar het is wel iets anders dan de ander zijn eigen oplossing laten bedenken. Een mentor adviseert, subtiel of niet. Een coach laat de ander leren, of leert hem leren. 

Leren fietsen
Het verschil werd voor mij glashelder toen mijn zoontje leerde fietsen met zijwieltjes. Kon ik als papa  loslaten en hem het risico laten lopen om een harde val te maken (coaching)? Of gaf ik zoveel aanwijzingen en bijsturing dat hij veilig bleef tijdens het leren fietsen (mentoring)? De vergelijking gaat niet helemaal op, want ook bij coaching is een veilig leerproces natuurlijk van belang. Maar een belangrijker verschil is nog wel dat bij levens- en werkvragen het helemaal niet zo eenduidig is wat 'goed of veilig' fietsen is. Dat heeft veel te maken met opvattingen. Waarom zou je een collega niet over de kast mogen jagen, of een baan op het spel mogen zetten, omdat je opkomt voor jezelf? De antwoorden zijn persoonlijk, hebben te maken met opvattingen van jezelf en je eigen gevoelens bij conflict of teleurstelling. Wel kan je als coach - vanuit levenservaring en psychologie kennis - daar treffende vragen over stellen. Dus: hoe verwacht jij dat die collega zal reageren? Wat doet dat dan met jou? Is dat het voor jouw waard? Etc. Iemand die een ander zo bewust maakt en zijn eigen keuzes laat maken en inzichten bij elkaar laat rapen is lekker aan het coachen. Iemand die een ander met goede adviezen behoedt voor de fouten die hij zelf liever niet wil maken en vanuit ervaring 'weet' wat daarvoor nodig is, is meer een mentor.

Professioneel
Een professioneel coach heeft in ieder geval voldoende zelfinzicht om te weten wanneer hij wat aan het doen is. Of hij niet vanuit verborgen motieven (bijvoorbeeld zelf aardig of belangrijk gevonden te worden), de ander een geweldige fietservaring aan het geven is. Dus hoe zit dat bij jou als je graag coacht? Wat zijn je motieven en wat zijn je opvattingen over een ander helpen? En wat is je reflex als je merkt dat een ander 'bijna valt'? Een goede mentor en een goede coach voegen allebei iets toe. Maar het is wel fijn voor iemand die begeleid wordt, om te weten wat hij kan verwachten.