Daar zit je dan als coach.
Jij wilt best helpen en de ander ziet best in dat het beter kan. Maar ja, zegt hij 'zo ben ik nu eenmaal.' En dan?
Om te beginnen is zo ben ik nu eenmaal vaak een reactie op de situatie of op wat je net zelf gevraagd of gezegd hebt. De vraag is wat deze reactie écht betekent. Wat is de boodschap? Probeer allereerst nieuwsgierig te zijn en daarvoor open te staan.
En als je allergie de kop op steekt, of de moed je in de schoenen zakt, dan heb je eerst zelf iets te doen als coach natuurlijk.
Maar ervanuit gegaan, dat je echt kan luisteren naar de boodschap, dan start het onderzoek.
Optie 1: ik ben wel zo, maar wil niet zo zijn (verborgen boodschap: help mij te veranderen)
Vragen als "En hoe is dat om zo te zijn?" "Wat voel je daarbij, of wat vind je daarvan?" kunnen helpen om deze boodschap bloot te leggen. En als iemand wel wil veranderen, een last ervaart, maar deze opvatting over zijn identiteit heeft, dan kan je verder gaan met vragen die inzicht geven in de ruimte die er wel is. "Ben je altijd zo? Of alleen in bepaalde situaties, met bepaalde mensen, etc.?' Wanneer wel, wanneer niet? En wat helpt je dan als het wel lukt? Hoe kan je daar meer van krijgen, enzovoort. Die route.
Optie 2: ik ben zo en dat wil ik graag zo houden (verborgen boodschap: respecteer en accepteer mij)
Als je dit merkt (je kan ernaar vragen, je voelt het meestal aan, en je kan het onderzoeken doordat optie 1 vastloopt), dan voel je meestal ook de onmacht bij jezelf als coach. "Ik wil best promotie maken, maar ik ben nu eenmaal niet zo assertief". Iemand gelooft zelf eigenlijk niet dat het anders zou kunnen en iemand wil niet graag zichzelf veranderen. Belangrijk principe in het coachen is dan dat mensen wel willen veranderen, maar niet willen veranderd worden. Dus blijf open vragen: "zou je wel meer assertief willen zijn (ondanks je opvoeding, genen, ...je 'zijn'), of denk je dat dit niet bij je past?" Waarom wel, waarom niet? En kijk of het gesprek kan gaan over identiteitsvorming en bepaling. Wie bepaalt wie jij bent? Is dat je opvoeders, je genen? Welke invloed heb je zelf? Ben je wel eens anders tegen dingen aan gaan kijken? Tegen jezelf aan gaan kijken? Welk verschil maakte dat? Zou dat ook voor assertiviteit kunnen opgaan op bepaalde manieren? Belangrijk is om er geen discussie van te maken, maar de antwoorden steeds te respecteren. Maar je kan natuurlijk wel uitdagen en onderzoeken: "En als je dit of dat wel veranderd hebt, wat maakt assertiviteit dan zo anders?" Of "Als je nu als volwassen meer vraagt en voor jezelf opkomt dan als kind, wat betekent dat dan voor je uitspraak van zo ben ik nu eenmaal?" Zoals je merkt zijn er wel coachvragen die kunnen helpen, maar is minstens zo belangrijk hoe je ze inzet.
